Page 94 - Ankara - Bilim Uygulamaları 2023

Kültürel Mirasın Korunması ve Beypazarı Örneği

 Kentlerin çekiciliği ve kırın iticiliği karşısında kırsal yerleşmelerin nüfusu giderek azalmakta, terk edilen
bölgelerde kırın özgün dokusu giderek bozulmakta, kırsal mimari tahrip olmaktadır. Daha çok kentsel
yerleşmelerin gelişme yönünde bulunan bazı kırsal yerleşmeler ise giderek kentle bütünleşmekte ve
zaman içinde kentsel nitelik kazanmaktadır. Binlerce yıllık birikimin sonucu ortaya çıkan, doğal çevreye

sıkı sıkıya bağlı ve onun izlerini taşıyan kırsal mimari, gelişen sosyo-kültürel ve ekonomik koşullar
karşısında değişime uğramaktadır. Günümüzde, küreselleşmenin de etkisiyle kentler birbirine
benzemekte, kimliksiz bir yapıya dönüşmekte, giderek kırsal yerleşmelere olan özlem doğmakta ve bu
bölgelerin özgün dokusunun korunması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. “Mekânsal aynılaşmanın

Türkiye’deki başlangıcı, 1950’lerde yaşanan modernleşme sürecine dayanmaktadır. Bu süreçte başlayan
ve yaygınlaşan betonarme kullanımı, birçok yerleşimde yerel yapı malzemesi ve geleneksel yapım
yöntemlerinin yerini almış ve apartman bloklarına geçiş hızla gerçekleşmiştir”. Zamanla, kırsal
yerleşmelerde de yerel malzeme kullanımı terk edilerek betonarme yapılar yaygınlaşmaya başlamıştır.

 Topoğrafya, rölyefler, vejetasyon, su, ışık, klima etkileri ve doğal çevreyi kullanma, değiştirme,
tamamlama, sembolize etme ve görselleştirmenin sonucu olarak özgün kırsal mimari sunumlarda biçim,
malzeme, detay ve mekân organizasyonları ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda, yerel ve doğal
malzemenin kullanıldığı, doğa ile iç içe olan kırsal mimari sürdürülebilir gelişme içinde önemli bir paya

sahiptir. Ancak kentleşme baskısı içinde ya korunamamakta ya da terk edilmektedir. Bu bağlamda,
Ankara ili Beypazarı ilçesi ele alınarak, mimarinin korunmasına yönelik faaliyetler bulunulmaktadır. Bu
faaliyetlerin turizme etkileri incelenmiştir.

 Ankara’nın ilçesi olan Beypazarı, sahip olduğu doğal, tarihi, sosyal, kültürel kaynaklar ve özgün peyzaj

değerleri açısından oldukça zengin bir yerleşmedir. Yerel yönetimin gerçekleştirdiği çalışmalar ve sahip
olduğu bu özellikleri sayesinde son yıllarda Beypazarı’nda giderek artan ilgi doğrultusunda turizm
yönünden gelişmeler yaşanmaktadır. Ancak turizmin bir amaç olarak değil Beypazarı’nın korunması için
bir araç olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.